Czy atopowe zapalenie skóry to choroba autoimmunologiczna?

Czy atopowe zapalenie skóry to choroba autoimmunologiczna?

Choroby autoimmunologiczne

Zadaniem układu odpornościowego (immunologicznego) jest ochrona organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi, takimi jak bakterie, wirusy. Kiedy intruz wniknie do organizmu, jest rozpoznawany jako „ciało obce” na podstawie jego białek. Wtedy uruchamiany jest cały mechanizmy, mający na celu unicestwienie tego „obcego” – aktywowane są odpowiednie komórki, wytwarzane są różne substancje, powstają swoiste przeciwciała, które mogą oznakować „obcego”, żeby przyciągnąć kolejne komórki, czy żeby przy kolejnym ataku tego samego intruza cały układ mógł odpowiedzieć szybciej. Komórki, które rozpoznają intruzów w organizmie, odczytują na ich powierzchni antygeny – głównie białka. Jednocześnie te komórki w trakcie dojrzewania są uczone, aby nie rozpoznawać komórek własnego organizmu jako obcych.

Zdarza się jednak, że proces uczenia się komórek jest zaburzony i komórki układu odpornościowego atakują własne komórki organizmu. Mowa wtedy o autoagresji i chorobach autoimmunologicznych. Do grupy chorób autoimmunologicznych należą np. toczeń rumieniowaty, Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, czy łuszczyca.

 

Autoagresja w atopowym zapaleniu skóry

W ostatnich latach pojawiły się publikacje naukowe, badające, czy u osób z atopowym zapaleniem skóry występuje autoagresja oraz czy AZS jest chorobą autoimmunologiczną.

Powody, dla których zaczęto rozważać atopowe zapalenie skóry jako chorobę autoimmunologiczną to między innymi nawracający charakter AZS, fakt, że substancje autologiczne (np. własny pot), czy ludzkie mogą wywoływać natychmiastową reakcję nadwrażliwości na skórze u pacjentów z AZS oraz jakościowe zmiany w reakcjach immunologicznych u osób z atopowym zapaleniem skóry.

W jednej z publikacji na ten temat przeanalizowano 31 wyników badań naukowych dotyczących autoagresji w AZS. W 14 z tych badań stwierdzono zwiększoną częstość występowania autoagresji w porównaniu do zdrowych osób – autoreaktywność stwierdzono u od 18% do 91,4% osób z AZS oraz od 0% do 11,7% osób zdrowych. W 3 badaniach stwierdzono silną korelację między całkowitym poziomem przeciwciał IgE a poziomem przeciwciał IgE autoreaktywnych. Nie wykazano korelacji między autoreaktywnością a wiekiem, płcią i czasem choroby.

Dodatkowo istnieją badania, które łączą poziom autoprzeciwciał i autoreaktywności z ciężkością AZS.

 

Autoalergeny w AZS

Autoalergenami (własnymi białkami organizmu, które są rozpoznawane jako obce) powiązanymi z AZS są wewnątrzkomórkowe białka keratynocytów (komórek naskórka), na przykład białka Hom s.

Innym białkiem własnym, wobec którego stwierdzono odpowiedź immunologiczną u osób z atopowym zapaleniem skóry jest manganowa dysmutaza ponadtlenkowa. Jest to białko, którego więcej powstaje w warunkach stresowych, takich jak narażenie na promieniowanie UV, uszkodzenia mechaniczne, czy jakiekolwiek formy stanu zapalnego, w tym AZS. W jednym z badań przeciwciała wobec tego białka, a zatem i zjawisko autoagresji, stwierdzono u 29 z 67 badanych osób z atopowym zapaleniem skóry.

U pacjentów z AZS stwierdza się autoreaktywność wobec wielu ludzkich białek, a część z nich jest strukturalnie podobnych do alergenów środowiskowych, takich alergeny zwierzęca, pleśnie, alergeny roślinne.

 

Mechanizm autoagresji w atopowym zapaleniu skóry

Możliwy mechanizm autoagresji w AZS rozpoczyna się od świądu skóry, wywołanego m.in. przez IL-31, który prowadzi do drapania skóry. Przez drapanie dochodzi do uszkodzenia komórek naskórka i uwolnienia ich zawartości, m.in. wspomnianych białek Hom s. Komórki układu odpornościowego rozpoznają uwolnione białka jako obce (mimo, że nie powinny), a to prowadzi m.in. do produkcji specyficznych przeciwciał IgE, skierowanych wobec uwolnionych wcześniej białek własnych organizmu. Dalej następuje wzmocnienie odpowiedzi immunologicznej i powstanie/wzmożenie reakcji zapalnej w skórze.

Jedna z proponowanych opcji mówi o tym, że autoagresja w AZS (lub inaczej autoalergia) jest inicjowana lub przynajmniej poprzedzana przez uczulenie wobec alergenów środowiskowych. Za tym mechanizmem przemawia to, że u osób z AZS, u których stwierdza się autoprzeciwciała, jednocześnie stwierdza się przeciwciała wobec alergenów środowiskowych. Po kontakcie z alergenem środowiskowym następuje reakcja alergiczna, która może prowadzić do uszkodzenia tkanek (np. stan zapalny w skórze, drapanie skóry), co prowadzi do uwolnienia autoalergenów. Dalej uruchamiana jest odpowiedz immunologiczna, prowadząca do wzmocnienia stanu zapalnego w skórze.

 

Czy AZS to choroba autoimmunologiczna?

Żeby poznać dokładną rolę autoagresji w atopowym zapaleniu skóry i ocenić dokładny mechanizm potrzebne są dalsze, długoterminowe badania na ten temat. Natomiast dostępne wyniki badań sugerujące, że autoreaktywność może być związana z AZS, otwierają nowe możliwości leczenia AZS.

 

Wpisy, które mogą Cię zainteresować:

Witamina D a atopowe zapalenie skóry
Jak diagnozuje się atopowe zapalenie skóry?
Ocena stanu skóry w AZS za pomocą SCORAD
6 faktów o atopowym zapaleniu skóry. Czy atopowe zapalenie skóry jest zaraźliwe, dziedziczne, wyleczalne…?

 

Bibliografia:

  • Tang, Ting Seng, Thomas Bieber, and Hywel C. Williams. „Does “autoreactivity” play a role in atopic dermatitis?.” Journal of Allergy and Clinical Immunology 129.5 (2012): 1209-1215.
  • Schmid-Grendelmeier, Peter, et al. „IgE-mediated and T cell–mediated autoimmunity against manganese superoxide dismutase in atopic dermatitis.” Journal of allergy and clinical immunology 115.5 (2005): 1068-1075.
  • Valenta, Rudolf, et al. „Autoallergy: a pathogenetic factor in atopic dermatitis?.” Journal of allergy and clinical immunology105.3 (2000): 432-437.
  • Cipriani, Francesca, et al. „Autoimmunity in atopic dermatitis: biomarker or simply epiphenomenon?.” The Journal of dermatology 41.7 (2014): 569-576.

 

P.S. Zapraszam do polubienia strony Dermatopik na Facebooku. Dzięki temu nie przeoczysz żadnego nowego wpisu.



4 thoughts on “Czy atopowe zapalenie skóry to choroba autoimmunologiczna?”

  • Przez jakis czas tez myslalam, ze moze to choroba autoimmuno, bo one teraz sa bardzo modne i czesto ludzie wmawiaja je sobie lub innym. W koncu klient nieuleczalnie i przewlekle chory, to pewny pieniadz w dlugiej perspektywie 😉 Mysle, ze wielu chorob,om ktore nie wiadomo, jak leczyc ani co je dokladnie powoduje, bo sa wieloczynnikowe, probuje sie nadac etykietke choroby autoimmunologicznej (endometrioza, AZS, srodmiazszowe zapalenie pecherza), mniej lub bardziej skutecznie. Ja przetestowalam na sobie diete polecana w tych chorobach – protokol autoimmunologiczny (AIP) z zerowymi rezultatami. Natomiast po zastosowaniu odpowiedniej pielegnacji skory widzialam z dnia na dzien poprawe – teoria nieszczelnego jelita odgrywa duza role w swiecie chorob autoimmunologicznych, natomiast w AZS mamy nieszczelna skore.

  • Ja, na szczęście, nie mam żadnych problemów ze skórą, ale moja siostra owszem, bardzo przydatne informacje, będę polecać tego bloga! pozdrawiam ciepło

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.